V Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 13. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Vahz Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Sivri bir şey batırarak acıtma. * Çimdikleme. * Isırma. * Sokma.

Vaî Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (C: Vuât) Hâfız.

Vaîd Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, İyiliğe sevk veya kötülükten kurtarmak için ileride olacak kat'i hâdiseleri haber vererek korkutmak. * Cehennemi haber vermek. (Bak: Va'd)

Vaif Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Davar yürüdüğünde karnından işitilen ses.

Vâiz Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Nasihat veren. Dinî mes'eleler üzerinde öğüt veren.(Ben vâizleri dinledim. Nasihatları bana tesir etmedi. Düşündüm. Kasavet-i kalbimden başka üç sebep buldum:Birincisi: Zaman-ı hâzırayı zaman-ı sâlifeye kıyas ederek yalnız tasvir-i müddeâyı parlak ve mübalâğalı gösteriyorlar. Tesir ettirmek için; isbat-ı müddea ve müteharri-i hakikatı ikna' lâzım iken ihmal ediyorlar.İkincisi: Bir şeyi tergib veya terhib etmekle ondan daha mühim şeyi tenzil edeceklerinden muvazene-i Şeriatı muhafaza etmiyorlar.Üçüncüsü: Belâgatın muktezası olan hale mutabık, yani ilcâat-ı zamana muvafık, yani teşhis-i illete münasib söz söylemezler; güya insanları eski zaman köşelerine çekiyorlar, sonra konuşuyorlar.Hâsıl-ı kelâm: Büyük vâizlerimiz hem âlim-i muhakkik olmalı, tâ isbat ve iknâ etsin. Hem hakîm-i müdakkik olmalı, tâ muvazene-i Şeriatı bozmasın. Hem beliğ-i mukni' olmalı, tâ mukteza-yı hal ve ilcâat-ı zamana muvafık söz söylesi ve mizan-ı Şeriatle tartsın. Ve böyle olmaları da şarttır. İk. M.) (Bak: Hissiyat)

Vaizîn Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Vâizûn) Vâizler. Halka nasihat verenler.

Vajgun Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Vâjgune) f. Ters, tersine dönmüş. Uğursuz.

Vak`a-i hayriye Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Tar: Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması münasebetiyle kullanılan bir tabirdir. İlk önceleri büyük hizmetleri görülen Yeniçeriler, zamanla nizam ve intizamlarını kaybettikleri gibi, son zamanlarda uygunsuz hareket ve isyanlarla memleketin başına belâ kesildikleri için, ocağın lağvı hayırlı sayılmış ve bu sebeple bu tabir meydana gelmiştir. (O.T.D.S.)