U Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 5. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Ucb Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Ucub) Kibir, gurur. Kendini beğenmişlik. Ameline, yaptıkları işe güvenmek. * Varlığı nâdir olan şeyi görünce istiğrab etmek hâli. * Yabancı kadın taifesiyle beraber oturmak ve konuşmaktan pek hoşlanan.(Arkadaş! Ye'se düşen adam, azabdan kurtulmak için istinad edecek bir noktayı aramaya başlar. Bakar ki, bir miktar hasenât ve kemâlâtı var, hemen o kemâlâtına bel bağlar. Güvenerek der ki: "Bu kemalât beni kurtarır, yeter" diye bir derece rahat eder. Halbuki a'mâle güvenmek ucubdur. İnsanı dalâlete atar. Çünkü insanın yaptığı kemalât ve iyiliklerde hakkı yoktur; mülkü değildir, onlara güvenemez. Hem insanın vücudu ve cesedi bile onun değildir. Çünkü, kendisinin eser-i san'atı değildir. O vücudu yolda bulmuş, lekita olarak temellük de etmiş değildir. Kıymeti olmayan şeylerden olduğu için yere atılmış da insan almış değildir. Ancak, o vücut havi olduğu garip san'at, acip nakışların şehadetiyle, bir Sani-i Hâkim'in dest-i kudretinden çıkmış kıymettar bir hane olup, insan o hanede emâneten oturur. O vücudda yapılan binlerce tasarrufattan ancak bir tane insana aittir. M.N.)

Ucb-üz zeneb Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Bak: Acb-üz-zeneb)

Ucbe Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Acaib ve şaşılacak şey.

Uçbeyi Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Hudutlardaki sancakbeyleri hakkında kullanılan bir tâbir idi. Orta çağlarda Türk Devletinin uçbeyleri yarı müstakil idiler. Bağlı bulundukları devletler zayıfladıkça istiklâl dereceleri artar, neticede müstakil devlet olarak ortaya çıkanlar olurdu. Akkoyunlular, Karakoyunlular ve nihayet Osmanlılar bu şekilde müstakil bir devlet olarak meydana gelmişlerdir. (O.T.D.S.)

Uccab Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (C.: Eâcib) Şaşırıp taaccüp edecek nesne.

Uccet Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Kaygana aşı.

Ucd Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Atın kuvvetli olması.

Ücem Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Ecme. C.) Sık ağaçlık yerler.