P Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 17. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Paşa Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Sivillerle askerlerin ileri gelenlerinin bir kısmına verilen resmi ünvandı. Osmanlıların ilk devirlerinde bu ünvan, hânedân mensublarıyla yalnız bir kısım idare adamlarına verilirken sonradan askeriden "mir-i liva" ve daha yüksek rütbede olanlarla; mülkiyeden vezir, beylerbeyi, mir-i miran ve mir-ül ümera rütbelerine tahsis edilmiştir. Damat Paşa, Ağa Paşa, Vali Paşa o cümledendir.Paşa kelimesinin aslı hakkında pek çok ihtilâf vardır. Lügat erbabının bazıları, Farsça "Pây-i şah" lâfzından değiştirilmiş olduğunu; bâzıları da Türkçede büyük birâder mânasına gelen "Beşe" kelimesinin telâffuzunun zamanla "paşa"ya değiştiğini; bir kısmı da evin, ailenin büyüğü, reisi anlamına gelen "Baş ağa" dan tahrif edildiğini yazarlar. Ayrıca Türklerde büyük evlâda da paşa derler. Paşa tâbiri, hürmet ifadesi olarak, ulema ve meşâyihten bazılarına da verilmiştir. Bugün dilimizde generâl anlamına kullanılır. (O.T.D.S.)

Paşali Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Paşa ünvanını alan vezir ve beylerbeyi gibi büyük devlet adamlarının hizmetinde bulunan gedikli ağalar.

Paşan Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, f. Saçan, saçıcı.

Paşazâde Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Paşa oğlu.

Pasban (pâsuban) Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, f. Nöbetçi, gece bekçisi, bekçi.

Pasbanî Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, f. Bekçilik.

Pasdar Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, f. Gece bekçisi.

Pasdarî Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, f. Bekçilik, gözcülük.