H Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 39. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Hadîka Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Etrafı duvarla çevrilmiş bahçe. Sulu, ağaçlı bahçe.

Hadîka-yi ferahfeza Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, İç açan bahçe. Gönüle ferahlık veren bahçe.

Hadil Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Yumuşak taze ot. * Islanmış, nemlenmiş.

Hadîle Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Çayır, çimen.

Hâdim Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Hidmet. den) (C.: Huddâm) Hademe, hizmetçi, hizmet eden, işe yarayan. * İmân ve İslâmiye'te ve millete faydalı olmağa çalışan. * Erkekliği yok edilmiş olanlar. Bunlardan saraylarla büyük kişilerin konaklarında çalışanlara Hadim ağası denilirdi. Osmanlı İmparatorluğunda bunlardan, büyük mevkilere yükselenler olmuştur. Hattâ sadrazam olanlar bile vardır.

Hadim ağasi Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Bak: Hâdim ağası)

Hâdim-ül fukara Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Fakirlere hizmet eden.

Hâdim-ül haremeyn-iş şerifeyn Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Hilâfeti haiz olmaları hasebiyle Osmanlı Padişahlarına verilen ünvandır. Haremeyn; Mekke ile Medine'ye denilir. İslâm âleminin bu iki şehre hürmet-i mahsusaları sebebiyle ve daha fazla tâzim kasdiyle şerif sıfatını da ilâve ederek "Haremeyn-iş şerifeyn" denilmiştir. Haremeyn'in Hâdimi mânasına gelen bu tâbir ise ilk evvel Yavuz Sultan Selim hakkında kullanılmış, daha sonra bütün padişahlar hakkında istimal olunmuştur. Yavuz Sultan Selim Han Halep'i fethettiği haftanın ilk cum'a namazını Melik Zâhir camiinde eda ederken, hatib hutbede "Malik-ül Haremeyn-iş Şerifeyn" şeklinde adını anar anmaz, Yavuz Selim derhal yerinden kalkarak: "Haremeyn'in maliki olmak ne haddimdir. Ben Haremeyn'in hizmetkârı olmakla iftihar ederim." demek suretiyle tevazu göstermiş ve bu tabir ondan sonra, hutbelerde o suretle söylenmiştir.