B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 297. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Bürhan-i innî Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Hâdiselerden kanunlarına, neticelerden sebeblerine ve eserden müessire olan delil. Dumanın ateşe delil olması gibi.

Bürhan-i kati` Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Kat'î, en sağlam ve şeksiz delil. * Farsça bir lügat kitabının ismi.(İşte şu Zât (A.S.M.), şu mevcûdat Hâlikının vahdaniyetinin hakkaniyeti derecesinde hak bir bürhan-ı nâtık, bir delil-i sâdık olduğu gibi, haşrin ve saadet-i ebediyenin dahi bir bürhan-ı kâtıı, bir delil-i sâtııdır. S.)

Bürhan-i limmî Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Kanunlardan hâdiselerine, sebeblerden neticelerine ve müessirden esere olan istidlâl. Yani eseri meydana getirenden esere olan delil. Kablî delil. Ateşin dumana delil olması gibi.(Kelime-i şehâdetin iki kelâmı birbirine şahiddir. Birincisi ikincisine bürhan-ı limmîdir, ikincisi birincisine bürhan-ı innîdir. M.) (Bak: Limmî)

Bürhan-i mantikî Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Kesin kaziyelerden teşkil ettirilen kıyasa, bürhana denir.

Bürhan-i nâtik Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Konuşan bürhan. Mecaz olarak Peygamberimiz Hz. Muhammed (A.S.M) kastedilir ki; bütün hakikatları isbat ve izhar etmiştir.

Bürhan-i nübüvvet Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Peygamberliğin hak olduğunu isbat eden bürhan ve delil. (Bürhan-ı risalet de aynı mânâdadır.)

Bürhan-i risalet Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Bak: Bürhan-ı nübüvvet)

Bürhan-i sâti` Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Aşikâr, şeksiz ve şüphesiz, parlak delil. (Bak: Sâtı')