B Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 118. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Bela-zede Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, f. Belaya uğramış, başına musibet gelmiş olan.

Belabil Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Belbâl - Belbele. C.) Vesveseler. Kederler. Tasalar. * (Bülbül. C.) Bülbüller. Andelibler.

Belad(e) Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Kötü kimse. Müzevir, günahkâr. Fena ve kötü şey.

Beladet Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Ahmaklık, sersemlik, kalınkafalılık. Budalalık.

Beladir Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, f. Kadınların kullandıkları altun, gümüş, zümrüt, yakut, elmas gibi süs eşyası. * Belâyı def etmek için verilen sadaka.

Belâg Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Eriştirme, yetiştirme. * Maksada uyan güzel ifâde. Kâfi gelme, kifâyet.

Belâgan mâ-belâg Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Bol bol. Çok kâfi derecede.

Belâgat Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Hitâbettiği kimselere göre uygun, tam yerinde, düzgün ve hakikatlı güzel söz söyleme san'atı. Muktezâ-yı hâle mutâbık söz söylemek. * Belâgat, hem düzgün, hem yerinde söz söylemeyi öğreten ilmin de adı olur. Ve maani, beyan, bedi' diye üç kısma ayrılır. Bu gün Edebiyat denilen bilgiye, ilm-i belâğat denilir. (Edb. L.)(Arkadaş! Kelâmların hüsnünü artıran ve güzelliğini fazlaca parlatan belâgatın esaslarından biri de şudur ki: Bir havuzu doldurmak için etrafından süzülen sular gibi, beliğ kelâmlarda da zikredilen kelimelerin, kayıtların, hey'etlerin tamamen o kelâmın takib ettiği esas maksada nâzır olmakla onun takviyesine hizmet etmeleri, belâgat mezhebinde lâzımdır.... Belâgat, muktezâ-yı hâle mutabakattan ibarettir. Kur'anın muhatabları, muhtelif asırlarda mütefavit tabakalardır. Bu tabakalara mürâaten, muhavere ve mükâlemeyi o asırlara teşmil etmek üzere, çok yerlerde ta'mim için hazf yapıyor; çok yerlerde, nazm-ı kelâmı mutlak bırakıyor ki; ehl-i belâgat ve ulûm-u Arabiyece güzel görünen vecihler, ihtimâller çoğalsın ki, her asırda her tabaka, fehimlerine göre hissesini alsın. İ.İ.)